เยือนถิ่นอินเดียนแดง

     พระราชนิพนธ์ลำดับที่ ๒๒ เป็นบันทึกการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหรัฐอเมริกา ระหว่างวันที่ ๖-๑๙ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๓๗

     เสด็จพระราชดำเนินโดยเครื่องบินพระที่นั่งจากกรุงเทพ ฯ ไปยังสหรัฐอเมริกาโดยทรงแวะที่กรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร และประทับเครื่องบินพระที่นั่งคองคอร์ดของสายการบินบริทิช แอร์เวย์ส ไปยังกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ซึ่งเป็นการเสด็จ ฯ โดยเครื่องบินคองคอร์ดครั้งแรก

     ณ กรุงวอชิงตัน ดี. ซี. เสด็จ ฯ ไปทอดพระเนตรสถานที่สำคัญต่าง ๆ ได้แก่ พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์อเมริกัน พิพิธภัณฑ์อากาศและอวกาศแห่งชาติ ศูนย์บริการดาวเทียม ข้อมูลและข่าวสารเพื่อศึกษาสิ่งแวดล้อม ศูนย์วิทยาการจัดการบรรยากาศและมหาสมุทร ห้องสมุดรัฐสภาอเมริกัน ทอดพระเนตรการบันทึกข้อมูลในคอมพิวเตอร์ วิธีการรักษาหนังสือโบราณ ร้านหนังสือ Sydney Kramer และได้เสด็จ ฯ ไปยัง NASA – Goddard Space Flight Center เมืองกรีนเบลท์ มลรัฐแมรีแลนด์ ซึ่งเป็นศูนย์เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับโลก สภาพแวดล้อม และจักรวาล โดยการสำรวจจากอวกาศ และทำงานประสานกับหน่วยงานต่าง ๆ ของ  NASA  และมีโครงการด้านอวกาศร่วมกับประเทศต่าง ๆ 

     เสด็จ ฯ ไปยังสุสานอาร์ลิงตัน ซึ่งเป็นสุสานของทหารและผู้นำทางการเมือง ผู้ทำประโยชน์แก่ชาติ สุสานทหารนิรนามจากสงครามโลกครั้งที่ ๑ สงครามโลกครั้งที่ ๒ และสงครามเกาหลี เสด็จ ฯ ไปทอดพระเนตรหอจดหมายเหตุแห่งชาติ สมาคมภูมิศาสตร์แห่งชาติ ซึ่งเป็นสมาคมวิชาการที่เก่าแก่ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๑ สนับสนุนการออกสำรวจเกี่ยวกับภูมิศาสตร์ โลก และสิ่งแวดล้อม และผลิตนิตยสาร National Geographic เสด็จ ฯ ไปยังศูนย์สำรวจทางธรณีวิทยา เมืองเรสทัน มลรัฐเวอร์จิเนีย เสด็จ ฯ ไปทอดพระเนตรพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ ซึ่งขึ้นอยู่กับสถาบันสมิธโซเนียน ที่มีแนวคิดในการรวมวิทยาการแขนงต่าง ๆ มาไว้เพื่อให้ประชาชนทั่วไปได้ศึกษาหาความรู้ โดยมีเงินกองทุนสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ อาทิ สวนสัตว์ พิพิธภัณฑ์ หอศิลปะ สถาบันวิจัย เป็นต้น

     เสด็จ ฯ ไปยังเมืองบอสตัน มลรัฐแมสซาชูเสตส์ ทรงเยี่ยมศูนย์โภชนาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งแมสซาชูเสตส์ ทอดพระเนตรโครงการเกี่ยวกับโภชนาการ การศึกษาภาวะโภชนาการบกพร่องในเด็กอ้วนและผู้สูงอายุ และ Media Laboratory เสด็จ ฯ ไปยังสภาของรัฐแมสซาชูเสตส์ ทอดพระเนตรการประชุมสภาผู้แทนราษฎรของรัฐ เสด็จ ฯ ไปยังวิทยาลัยซิมมอนส์ ทอดพระเนตรนิทรรศการเกี่ยวกับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ซึ่งเคยทรงศึกษา ณ วิทยาลัยนี้ ต่อจากนั้น

     เสด็จ ฯ ไปยังศูนย์โภชนาการ มหาวิทยาลัยทัฟท์ ซึ่งเน้นการศึกษาโภชนาการสำหรับผู้สูงอายุ เสด็จ ฯ ไปยังอาคาร The Atrium, Harvard Medical School ทรงเปิดงานนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ๑๐๐ ปี วันคล้ายวันพระราชสมภพสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก วันต่อมา เสด็จ ฯ ไปทรงเป็นประธานเปิดงานสัมมนาทางการแพทย์ ที่คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด เสด็จ ฯ ไปยัง Emerson Hall มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ทรงฟังการบรรยายวิชาอารยธรรมจีน ทอดพระเนตรห้องสมุด Houghton ห้องสมุด Widener และห้องสมุด Harvard – Yenching

     เสด็จ ฯ ไปทรงเยี่ยมโรงเรียนสอนคนตาบอดเพอร์กินส์ ศูนย์คอมพิวเตอร์สำหรับผู้มีความพิการซ้ำซ้อน สถานที่สอนเด็กเล็ก เสด็จ ฯ ไปทรงเปิด King Bhumibol Adulyadej Square เป็นจัตุรัสในเมืองเคมบริดจ์ที่นายกเทศมนตรีขอพระราชทานพระนามว่า "จัตุรัสภูมิพลอดุลยเดช" เพื่อเป็นเกียรติแก่เมืองเคมบริดจ์ มลรัฐแมสซาชูเสตส์ อันเป็นสถานที่พระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จากนั้น เสด็จ ฯ ไปทรงเยี่ยมโรงพยาบาลเมาท์ โอเบิร์น

     เสด็จ ฯ ไปยังเมืองเซโดนา มลรัฐอริโซนา เสด็จ ฯ ไปทอดพระเนตรแกรนด์ แคนยอน ทอดพระเนตรภูมิประเทศอันเกิดจากการยกตัวของแผ่นดินจากท้องทะเล และถูกแม่น้ำโคโลราโดกัดเซาะ จากนั้น ประทับเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งไปยังหมู่บ้านอินเดียนแดง ทรงพระดำเนินไปยังน้ำตกฮาวาสุ ประทับพักพระอิริยาบถและเสวยพระกระยาหารกลางวันที่น้ำตกฮาวาสุ ทรงพระดำเนินกลับไปยังหมู่บ้าน ประทับเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งทอดพระเนตรทัศนียภาพแกรนด์ แคนยอน ทรงพระราชนิพนธ์ถึงทิวทัศน์อันน่าพิศวง ความตอนหนึ่งว่า

     “...ท่ามกลางธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ทรงพลังเช่นนี้ เราจึงรู้สำนึกว่าแท้จริงเราตัวนิดเดียว...”

     “...นี่คือส่วนหนึ่งของผืนโลก ไม่ใช่สภาพเหนือโลก แต่มีความไพศาลที่ผูกใจคน...”
 
      วันต่อมา ประทับรถยนต์พระที่นั่งจีป (Jeep Tour) ทอดพระเนตรภูมิประเทศของเมืองเซโดนา มลรัฐอริโซนา ซึ่งเป็นดินแดนแห่งหินสีแดง ส่วนใหญ่เป็นหินที่ถูกน้ำกัดเซาะเป็นรูปต่าง ๆ   

     ต่อจากนั้น เสด็จ ฯ ไปยังมลรัฐฮาวาย ทอดพระเนตรภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นอยู่บริเวณอุทยานแห่งชาติภูเขาไฟฮาวาย (Hawaii Volcanoes National Park) ซึ่งเป็นภูมิประเทศที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เสด็จ ฯ ไปยังศูนย์สังเกตการณ์ภูเขาไฟ โพรงลาวาเธิร์สทัน ลักษณะเป็นอุโมงค์เก่าแก่อายุประมาณ ๔๐๐ ปี เสด็จ ฯ ไปยังสถาบันอีสต์ เวสต์ เซนเตอร์ (East-West Center) ทอดพระเนตร “พระที่นั่งปาฏิหาริย์ทัศนัย” ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเมื่อ ค.ศ. ๑๙๖๗